Το φετινό συνέδριό της ΚΕΔΕ βρίσκει την Τοπική Αυτοδιοίκηση αντιμέτωπη με μια μεγάλη πρόκληση: την αλλαγή του Καλλικράτη και την προώθηση μιας ουσιαστικής μεταρρύθμισης στη λειτουργία του Κράτους και της Αυτοδιοίκησης. Με βάση αυτή την πρόκληση, ποιος είναι κατά τη γνώμη σας ο οδικός χάρτης που πρέπει να χαράξει το συνέδριο και εν γένει η Αυτοδιοίκηση;
Κατ’ αρχάς πρέπει, επιτέλους, να δούμε να παίρνει μπροστά το αυτοκίνητο που θα ακολουθήσει αυτόν τον οδικό χάρτη. Γιατί και πέρυσι στην Θεσσαλονίκη πάλι αυτή την πρόκληση είχαμε μπροστά μας, αλλά το αυτοκίνητο έμεινε τελικά στο… συνεργείο. Σε καμία περίπτωση δεν φταίει η Αυτοδιοίκηση για αυτή την καθυστέρηση – άλλωστε άλλοι έχουν την ευθύνη των αποφάσεων – όμως, πιστεύω, πως πρέπει με το συνέδριο των Ιωαννίνων να γίνει μια νέα αρχή. Να ξεφύγουμε από τις αγκυλώσεις που μας κρατάν πίσω, έστω και εάν εμείς οι δήμαρχοι θα είμαστε αυτοί που θα δείξουμε ανωτερότητα και θα δώσουμε σύνθημα για την επανεκκίνηση του απαιτούμενου διαλόγου. Όλοι, όμως, με ανοιχτά χαρτιά, χωρίς άλλη ατζέντα, παρά με μόνο γνώμονα πως θα φτιάξουμε μια Αυτοδιοίκηση λειτουργική, πραγματικό υπηρέτη του πολίτη.
Κομβικό σημείο για το μέλλον και το νέο ρόλο που πρέπει να έχει η Τοπική Αυτοδιοίκηση, αποτελεί η δρομολογούμενη αλλαγή του θεσμικού πλαισίου που τη διέπει. Ποιες αλλαγές θεωρείτε καθοριστικές, ούτως ώστε να μπορούν οι δήμοι να αποφασίζουν για το μέλλον των τοπικών τους κοινωνιών, την τοπική ανάπτυξη και την κοινωνική συνοχή, για βιώσιμες και έξυπνες πόλεις, για τη διασφάλιση της διαφάνειας, για τη μεταρρύθμιση του κράτους και της ίδιας της Τοπικής Αυτοδιοίκησης;
Πρέπει η Αυτοδιοίκηση, επιτέλους να γίνει Αυτοδιοίκηση – και είναι λυπηρό να το τονίζουμε αυτό εν έτη 2017… Ας δείξουμε εμπιστοσύνη στον θεσμό που είναι πιο κοντά στον πολίτη, που είναι, ίσως, ο τελευταίος πυλώνας κοινωνικής συνοχής και τοπικής ανάπτυξης στα χρόνια της κρίσης. Εάν δεν αφεθεί ο δήμος να αποφασίζει για την πολιτική του βάσει τις πραγματικές του δυνατότητες, δεν μπορούμε να μιλάμε για τίποτα περαιτέρω.
Πάρτε παράδειγμα τις προσλήψεις στις ανταποδοτικές υπηρεσίες: στον Δήμο Ηρακλείου Αττικής ζητάμε εδώ και χρόνια προσωπικό στην καθαριότητα, το οποίο έχουμε τη δυνατότητα να πληρώσουμε για να προσφέρουμε περισσότερες υπηρεσίες στους πολίτες. Χρειάστηκε όλη αυτή η «περιπέτεια» του καλοκαιριού για να επιτραπεί στους δήμους να κάνουν το αυτονόητο. Αν δεν αλλάξει αυτή η νοοτροπία, δυστυχώς, δεν υπάρχουν πολλά περιθώρια.
Η κυβέρνηση έχει ανακοινώσει ότι μία από τις αλλαγές του Καλλικράτη, αφορά στην εφαρμογή της απλής αναλογικής από τις αυτοδιοικητικές εκλογές του 2019. Αντιθέτως η θέση της ΚΕΔΕ είναι ότι πρώτα πρέπει να μεταρρυθμιστεί το κράτος και μετά να γίνει οποιαδήποτε συζήτηση για αλλαγή εκλογικού συστήματος. Ποια είναι η δική σας θέση;
Σαφέστατα, οποιοσδήποτε θέλει να εμπλακεί πολιτικά ενεργά με τις δημοτικές εκλογές του 2019, είτε ως υφιστάμενος αιρετός, είτε ως νέος στα κοινά, θα πρέπει να ξέρει τι έχει να αντιμετωπίσει, τι Αυτοδιοίκηση θα κληθεί να διαχειριστεί και όχι τόσο με ποιον τρόπο θα καταφέρει να εκλεγεί για να το κάνει αυτό. Με αυτή την έννοια είναι πολύ πιο σημαντικό να δούμε πρώτα τι δήμους θα διαμορφώσουμε για την εξυπηρέτηση του πολίτη και μετά το εκλογικό σύστημα για να τους στελεχώσουμε. Το κριτήριό μας για να συνεχίσουμε ή να ξεκινήσουμε την προσφορά στις πόλεις μας οφείλει να παραμείνει το όραμα και το σχέδιο για το αύριο του Δήμου και όχι ο, τυχόν, εύκολος ή δύσκολος εκλογικός δρόμος…
Ένα από τα βασικά αιτήματα που προβάλει η Αυτοδιοίκηση σήμερα είναι να της δοθεί η δυνατότητα να συμβάλει ουσιαστικά στην αναπτυξιακή ανασυγκρότηση της χώρας, την επιστροφή της κοινωνίας στην κανονικότητα, και τον επαναπατρισμό των νέων που «έδιωξε» η κρίση. Με ποιον τρόπο και ποια εργαλεία θεωρείτε ότι μπορούν να στηριχθούν οι αναπτυξιακές δυνατότητες των δήμων σήμερα;
Αφενός, με την απόλυτη αξιοποίηση των χρηματοδοτικών εργαλείων που μας προσφέρονται είτε από τα οικεία, είτε από τα ευρωπαϊκά προγράμματα. Δεν είναι καιρός να χάνετε ούτε ένα ευρώ. Σε αυτή την κατεύθυνση, οφείλουμε να διασφαλίσουμε την καλύτερη συνεργασία χρηματοδότη – διαχειριστή – ωφελούμενου, να δώσουμε την ευκαιρία ευελιξίας στους δήμους με τον χειρισμό δικών τους πακέτων στήριξης αλλά και να ενισχύσουμε τους ΟΤΑ που δεν έχουν τα εργαλεία για να προετοιμάσουν το έδαφος της απορρόφησης των πόρων.
Αφετέρου, ως δήμαρχος τριών ετών έχω διαπιστώσει ότι για να λειτουργήσει ο Δήμος μου, για να προσφέρουμε περισσότερες υπηρεσίες στον πολίτη, πρέπει να σκεφτόμαστε εναλλακτικά, έξω από το στενό πλαίσιο της πεπατημένης. Είναι καιρός και σε ευρύτερο επίπεδο, σε επίπεδο συνολικής Τοπικής Αυτοδιοίκησης της χώρας να ανοίξουμε τους ορίζοντές μας, τον τρόπο σκέψης και δράσης, αναπτύσσοντας συνεργασίες και συνέργειες τόσο μεταξύ μας, τόσο με κοινωνικούς και επιχειρηματικούς φορείς. Θεωρώ, λοιπόν, ότι η σαφέστερη θεσμοθέτηση και η νομοθετική ενθάρρυνση τέτοιων συνεργασιών πρέπει να έρθει σε πρώτο πλάνο.
Είναι γεγονός ότι η Τοπική Αυτοδιοίκηση στην οκταετία της κρίσης υπέστη πρωτοφανείς περικοπές των εσόδων της, ενώ και ο κρατικός προϋπολογισμός του 2018 προβλέπει περαιτέρω μειώσεις . Ποιες θεωρείτε ότι πρέπει να είναι οι άμεσες οικονομικές διεκδικήσεις των δήμων;
Θα αναφέρω και εγώ το αυτονόητο, μόνο και μόνο για να ενώσουμε όλοι τις φωνές μας: Καμία περαιτέρω μείωση στην χρηματοδότηση των δήμων, εάν όχι επαναφορά ποσοστού των κατακρεουργημένων πόρων τους.
Ας δούμε όμως και τι κάνουμε εμείς οι ίδιοι. Επιτρέψτε μου, λοιπόν, να δώσω το παράδειγμα του Δήμου Ηρακλείου Αττικής. Διεκδικήσαμε και πετύχαμε την είσπραξη ανταποδοτικών οφειλών από τις μεγάλες ΔΕΚΟ και εταιρίες (τύπου ΣΤΑΣΥ, ΟΣΕ, Αττική Οδός κ.τ.λ.) για την χρήση των εκτάσεων της πόλης μας, σε μια λογική δικαιοσύνης, του ότι δεν μπορεί να πληρώνει δημοτικά τέλη ο πολίτης, ο μικρός επιχειρηματίας, και να μην πληρώνει το Δημόσιο, οι μεγάλες εταιρείες του και λοιποί. Όμως αυτή η απαίτηση μπορεί να γίνει μόνο για περιορισμένο χρονικό διάστημα καθώς, δια νόμου, αυτοί οι φορείς απαλλάχθηκαν τα τελευταία χρόνια από τις χρηματικές τους υποχρεώσεις προς τους δήμους. Αυτό πρέπει να αλλάξει στο όνομα, πρωτίστως, της δίκαιης αντιμετώπισης πολιτών και επιχειρήσεων, μικρού και μεγάλου.